Được đăng: 16 Tháng 12 2024

Lượt xem: 737

Sứ mệnh vì cộng đồng - vì một Việt Nam khỏe mạnh và chất lượng sống cao hơn, VSSM đặt mục tiêu trở thành cầu nối giữa khoa học y học hiện đại và thực tiễn, không ngừng nỗ lực và cải thiện sức khỏe giấc ngủ cho người dân Việt Nam.

Ngày 13/12/2024, tại Đà Lạt, một sự kiện mang tính bước ngoặt trong lĩnh vực y học giấc ngủ tại Việt Nam đã diễn ra: chuỗi hoạt động hợp tác giữa Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam (VSSM) và Hiệp hội Giấc ngủ Thế giới (WSS). Đây không chỉ là một sự kiện khoa học mà còn mở ra cơ hội mới để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe giấc ngủ cho người dân Việt Nam, đồng thời định hướng cho tương lai phát triển ngành y học giấc ngủ trong nước.

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ phát biểu chào mừng GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS tới thăm và làm việc với VSSM

GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS phát biểu chào mừng buổi làm việc với VSSM

Hợp tác quốc tế - Động lực phát triển bền vững

Trong khuôn khổ sự kiện, lễ ký kết Biên bản ghi nhớ (MOU) giữa VSSM và WSS đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn hợp tác chiến lược, đặt nền tảng vững chắc để thúc đẩy lĩnh vực y học giấc ngủ. GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, Chủ tịch VSSM, nhấn mạnh: "Sự hợp tác với WSS không chỉ tạo cơ hội đào tạo chuyên sâu mà còn giúp kết nối đội ngũ chuyên gia y tế Việt Nam với mạng lưới y học giấc ngủ toàn cầu".

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, Chủ tịch VSSM và GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS ký kết MOU 

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, Chủ tịch VSSM và GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS đã cùng thống nhất các mục tiêu hợp tác chính: đào tạo và nâng cao năng lực chuyên môn trong lĩnh vực y học giấc ngủ cho cán bộ y tế Việt Nam; tổ chức các kỳ thi cấp chứng chỉ y học giấc ngủ quốc tế của WSS tại Việt Nam; thúc đẩy nghiên cứu khoa học, đặc biệt là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào lĩnh vực giấc ngủ​.

Vinh danh và khẳng định vai trò tiên phong

Trong không khí trang trọng, GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, Chủ tịch VSSM đã trao danh hiệu Chủ tịch danh dự Hội Y học giấc ngủ Việt Nam cho GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS. Với vai trò này, GS. Penzel cam kết đồng hành cùng VSSM trong các hoạt động phát triển ngành y học giấc ngủ tại Việt Nam. Bên cạnh đó, GS. Nguyễn Sĩ Huyên, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực y học giấc ngủ tại Đức, cũng được vinh danh là Cố vấn cao cấp của VSSM. Hai danh hiệu này là minh chứng cho sự gắn bó và cam kết mạnh mẽ của các chuyên gia quốc tế đối với sự phát triển của y học giấc ngủ tại Việt Nam​​.

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, Chủ tịch VSSM trao huy hiệu và chứng nhận Chủ tích danh dự cho GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS

Nâng tầm năng lực chuyên môn qua đào tạo và công nhận quốc tế

Một trong những điểm nhấn của sự kiện là lễ trao bằng chứng nhận Chuyên gia Y học Giấc ngủ quốc tế của WSS cho các cán bộ y tế Việt Nam. Đây là thành quả sau nhiều khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về y học giấc ngủ (6 tuần, 3 tháng, 6 tháng) của Hội Y học giấc ngủ Việt Nam, giúp cho 33 cán bộ y tế Việt Nam vượt qua kỳ thi sát hạch năng lực hành nghề nghiêm ngặt của WSS tổ chức vào tháng 6/2024. Sự kiện này không chỉ ghi nhận nỗ lực của đội ngũ y tế mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các tiêu chuẩn chẩn đoán và điều trị tiên tiến nhất cho các bệnh lý giấc ngủ.

GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS trao bằng Chứng nhận Chuyên gia Y học giấc ngủ quốc tế của WSS

Đổi mới sáng tạo qua ứng dụng công nghệ

Tại buổi thảo luận khoa học, GS. Thomas Penzel và GS. Dương Quý Sỹ đã trao đổi về các dự án ứng dụng AI vào cải thiện chất lượng giấc ngủ. Các sáng kiến được đề cập bao gồm: phần mềm ứng dụng hỏi đáp - tư vấn về giấc ngủ, gối ngủ thông minh phát hiện và giảm ngáy, thiết bị đeo thông minh theo dõi và cải thiện giấc ngủ, và camera thông minh cảnh báo tài xế buồn ngủ. Đây là những giải pháp tiềm năng nhằm tối ưu hóa chăm sóc sức khỏe, đồng thời khẳng định sự hội nhập của Việt Nam vào cuộc cách mạng công nghệ y học toàn cầu.

GS.TS Thomas Penzel, Chủ tịch WSS thăm và trao đổi về các nghiên cứu ứng dụng cho y học giấc ngủ tại trụ sở của VSSM

Tầm nhìn tương lai và sứ mệnh vì cộng đồng

Chuỗi sự kiện ngày 13/12/2024 không chỉ là dấu mốc trong hành trình phát triển của VSSM, mà còn là bước tiến lớn đối với y học giấc ngủ tại Việt Nam, khẳng định vai trò tiên phong của VSSM trong việc nâng cao nhận thức và chăm sóc sức khỏe giấc ngủ và nâng tầm vị thế của Việt Nam trong mạng lưới y học giấc ngủ toàn cầu. Qua đó, các chuyên gia, nhà nghiên cứu và cán bộ y tế Việt Nam sẽ có thêm cơ hội học hỏi, nâng cao năng lực chuyên môn và góp phần cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng.

Thông qua hợp tác với WSS, Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc phát triển năng lực chuyên môn mà còn hướng tới mục tiêu lớn hơn: cải thiện sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng sống. Việc tổ chức các chương trình nghiên cứu ứng dụng, tầm soát, đánh giá nguy cơ và mở rộng quy mô đào tạo sẽ góp phần tạo ra đội ngũ y tế chất lượng cao, sẵn sàng đối mặt với các thách thức về bệnh lý giấc ngủ trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Có thể nói với sự đồng hành của Hiệp hội Giấc ngủ Thế giới, Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam đang hiện thực hóa mục tiêu, cam kết của ngành y học giấc ngủ Việt Nam trong việc hòa mình vào dòng chảy khoa học toàn cầu, trở thành đầu tàu trong lĩnh vực giấc ngủ tại khu vực Đông Nam Á, đóng góp tích cực vào sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân vì một cộng đồng khỏe mạnh hơn, hạnh phúc hơn.

CLICK HERE ĐỂ TẢI TOÀN VĂN MOU GIỮA VSSM VÀ WSS

 --------------------------------------
Tác giả: TS. Nguyễn Duy Thái
Chủ tịch Liên Chi hội Dinh dưỡng - Y học giấc ngủ
Trưởng VPĐD Hội Y học giấc ngủ tại Hà Nội

MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG TRONG SỰ KIỆN

Được đăng: 16 Tháng 12 2024

Lượt xem: 60

A Mission for the Community - Towards a Healthier and Higher Quality of Life in Vietnam

The Vietnam Society of Sleep Medicine (VSSM) aims to serve as a bridge between modern medical science and practical application, continually striving to improve the quality of sleep health for the Vietnamese population.

On December 13, 2024, a groundbreaking event in the field of sleep medicine in Vietnam took place in Da Lat: a series of collaborative activities between the Vietnam Society of Sleep Medicine (VSSM) and the World Sleep Society (WSS). This event was not merely a scientific milestone but also opened new opportunities to enhance the quality of sleep healthcare for Vietnamese citizens, paving the way for the future development of sleep medicine in the country.

Prof. Sy Duong-Quy delivered a welcoming speech to Prof. Thomas Penzel, President of WSS to visit and work with VSSM

Prof. Thomas Penzel, President of the WSS, delivered a welcome speech at the working session with the VSSM

International Collaboration - A Catalyst for Sustainable Development

As part of the event, the signing of a Memorandum of Understanding (MOU) between VSSM and WSS marked the beginning of a strategic partnership, laying a solid foundation to advance the field of sleep medicine. Professor Duong Quy Sy, MD, PhD, and Chairman of VSSM emphasized, “Collaboration with the WSS not only provides opportunities for specialized training but also connects Vietnamese medical professionals with the global network of sleep medicine.”

The agreement outlined key objectives, including training and enhancing expertise in sleep medicine for Vietnamese healthcare professionals, organizing WSS-certified international sleep medicine examinations in Vietnam, and promoting scientific research, particularly the application of artificial intelligence (AI) in the field of sleep medicine.

Prof. Sy Duong-Quy, President of VSSM and Prof. Thomas Penzel, President of WSS signed the MOU 

Honoring and Affirming Pioneering Roles

In a ceremonial moment, Professor Duong Quy Sy, MD, PhD, Chairman of VSSM, presented the title of Honorary President of the Vietnam Society of Sleep Medicine to Professor Thomas Penzel, MD, PhD, President of WSS. With this role, Professor Penzel committed to accompanying VSSM in advancing the field of sleep medicine in Vietnam. Additionally, Professor Nguyen Si Huyen, a leading sleep medicine expert in Germany, was honored as Senior Advisor to VSSM. These distinctions signify the strong attachment and commitment of international experts to the development of sleep medicine in Vietnam​​.

Prof. Sy Duong-Quy, President of VSSM presented the honorary badge and certificate of Honorary Chairman to Prof. Thomas Penzel, President of WSS

Advancing Expertise through International Training and Certification

One of the highlights of the event was the awarding of International Sleep Medicine Specialist certificates by the WSS to Vietnamese healthcare professionals. This accomplishment came after extensive specialized training sessions conducted by VSSM, ranging from six weeks to six months. As a result, 33 Vietnamese medical professionals passed WSS's rigorous competency examinations held in June 2024. This recognition not only underscores the hard work of Vietnam’s medical teams but also provides access to the most advanced standards for diagnosing and treating sleep disorders.

Prof. Thomas Penzel, President of the WSS, presents the WSS International Sleep Medicine Specialist Certification

Innovation through Technology Application

During the scientific discussion session, Professors Thomas Penzel and Duong Quy Sy exchanged insights on projects applying AI to improve sleep quality. Initiatives discussed included AI-based sleep consultation apps, smart pillows designed to detect and reduce snoring, wearable smart devices to monitor and enhance sleep, and smart cameras that alert drowsy drivers. These potential solutions aim to optimize healthcare services while highlighting Vietnam’s integration into the global revolution in medical technology.

Prof. Thomas Penzel, President of the WSS, Visits and Discusses Applied Research in Sleep Medicine at the VSSM Headquarters

A Vision for the Future and a Mission for the Community

The events on December 13, 2024, marked not only a significant milestone in VSSM’s journey but also a leap forward for sleep medicine in Vietnam. It affirmed VSSM’s pioneering role in raising awareness, improving sleep health, and enhancing Vietnam's position within the global sleep medicine network. This collaboration provides Vietnamese experts, researchers, and medical professionals with more opportunities to enhance their expertise and contribute to better healthcare for the community.

Through its partnership with the WSS, VSSM is not only focusing on developing specialized capabilities but also working towards larger goals: improving public health and enhancing quality of life. Initiatives such as application research programs, risk assessments, and expanded training programs will help create a highly skilled healthcare workforce ready to tackle sleep disorder challenges in an increasingly globalized context.

With the support of the World Sleep Society, the Vietnam Society of Sleep Medicine is turning its vision into reality. VSSM is committed to aligning with global scientific trends, becoming a leader in sleep medicine in Southeast Asia, and making positive contributions to protecting and improving public health for a healthier, happier community.

CLICK HERE TO DOWNLOAD THE FULL MOU BETWEEN VSSM AND WSS

 --------------------------------------
Author: Dr. Nguyen Duy Thai
President, Vietnam Association of Nutrition & Sleep Medicine
Director, Hanoi Representative Office of the Vietnam Society of Sleep Medicine

SOME ACTIVITY HIGHLIGHTS FROM THE EVENT

Được đăng: 10 Tháng 12 2024

Lượt xem: 170

Link YouTube: Click here

Sáng ngày 6/12/2024, trong không khí hân hoan chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp tỉnh Lâm Đồng và Festival Hoa Đà Lạt lần thứ 10, Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng long trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất và Huân chương Lao động hạng Nhì cho GS. TSKH.BS Dương Quý Sỹ - Bí thư đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường, Chủ tịch Hội Y học giấc ngủ Việt Nam, Ủy viên Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực.  Buổi lễ diễn ra trong niềm hân hoan và tự hào của tập thể cán bộ, giảng viên và sinh viên nhà trường.

Đây là dấu mốc quan trọng, ghi nhận những thành tựu nổi bật của Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực y tế, góp phần chăm sóc sức khỏe nhân dân. Thành tích này không chỉ là niềm tự hào của nhà trường mà còn là minh chứng cho sự nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ cán bộ, giảng viên và sinh viên qua nhiều thế hệ.

Buổi lễ diễn ra trong không khí trang trọng với sự hiện diện của ông Phạm S - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, các lãnh đạo cấp cao, đại diện các sở ban ngành, cùng đông đảo giảng viên, sinh viên và các khách mời. Những tiết mục văn nghệ chào mừng đặc sắc đã làm nổi bật tinh thần phấn khởi và niềm tự hào của toàn thể đại biểu tham dự.

Đồng chí Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ

Phát biểu tại buổi lễ, ông Phạm S - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng nhấn mạnh: "Những thành tích mà Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng và GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ đạt được là minh chứng rõ nét cho tinh thần phấn đấu không ngừng nghỉ vì sự nghiệp giáo dục và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đây là động lực to lớn để nhà trường tiếp tục phát huy và đạt nhiều thành công hơn nữa trong tương lai."

 Đồng chí Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho tập thể Lãnh đạo Nhà trường

Cũng trong dịp này, GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường, đồng thời là Chủ tịch Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam, đã được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp xuất sắc của ông trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và công tác đào tạo. Với vai trò lãnh đạo, ông đã dẫn dắt nhà trường đạt nhiều thành tích ấn tượng, đồng thời đóng góp to lớn vào sự phát triển của ngành y học Việt Nam.

Đồng chí Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì cho GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ

Sự kiện này không chỉ khép lại một năm thành công của nhà trường mà còn là dấu mốc ý nghĩa trong bối cảnh tỉnh Lâm Đồng đang chuẩn bị tổ chức Festival Hoa Đà Lạt lần thứ 10. Đây là cơ hội để quảng bá những thành tựu của ngành giáo dục và y tế địa phương, góp phần nâng cao hình ảnh của tỉnh trên cả nước.

Với những thành tích đáng tự hào, Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng tiếp tục khẳng định vị thế là đơn vị đào tạo y tế uy tín và là điểm sáng trong phong trào thi đua yêu nước của tỉnh Lâm Đồng.

--------------------------------------
Tác giả: TS. Nguyễn Duy Thái
Chủ tịch Liên Chi hội Dinh dưỡng - Y học giấc ngủ
Trưởng VPĐD Hội Y học giấc ngủ tại Hà Nội

Được đăng: 29 Tháng 9 2024

Lượt xem: 586

Ngày 25/9/ 2024, GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ đã được vinh dự bầu chọn trở thành thành viên chính thức của Sigma Xi, Hội danh dự nghiên cứu khoa học lớn nhất thế giới. Sigma Xi là tổ chức nghiên cứu đa ngành uy tín, quy tụ các nhà khoa học và kỹ sư hàng đầu trên toàn cầu, với lịch sử lâu đời và danh tiếng trong việc thúc đẩy các nghiên cứu khoa học tiên tiến.

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ là một trong những biểu tượng tiêu biểu của y học Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực y học hô hấp và y học giấc ngủ. Với hàng loạt thành tựu khoa học nổi bật, ông không chỉ khẳng định vai trò của mình trong nước mà còn nâng tầm vị thế của y học Việt Nam trên trường quốc tế. Mới đây, ông được công nhận là thành viên chính thức của tổ chức Sigma Xi - một trong những tổ chức khoa học hàng đầu thế giới, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp khoa học của ông.

Cột mốc đáng tự hào khi trở thành thành viên Sigma Xi

Việc gia nhập Sigma Xi không chỉ là sự ghi nhận thành tựu khoa học của GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ mà còn là minh chứng rõ nét về đóng góp của ông trong việc phát triển khoa học và công nghệ. Sigma Xi, với hơn 200 thành viên từng đạt giải Nobel, là tổ chức chỉ dành cho những cá nhân có thành tích nghiên cứu xuất sắc và tiềm năng lớn. Đây là một cột mốc quan trọng không chỉ với cá nhân ông mà còn góp phần khẳng định vị thế của khoa học Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Hành trình sự nghiệp và những đóng góp khoa học nổi bật

Với hơn 20 năm cống hiến trong nghiên cứu và giảng dạy, GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ là người đặt nền móng cho chuyên ngành Y học giấc ngủ tại Việt Nam. Ông đã công bố hơn 160 công trình nghiên cứu quốc tế, đạt chỉ số H-index 24 – một minh chứng cho sự ảnh hưởng của những đóng góp khoa học của ông trong lĩnh vực y học.

Là người Việt Nam đầu tiên tốt nghiệp Tiến sĩ Khoa học tại Pháp trong lĩnh vực bệnh học hô hấp, ông được dẫn dắt bởi GS. Đinh Xuân Anh Tuấn - một học trò xuất sắc của GS. Alain Lockhart, nhà khoa học hàng đầu thế giới, đồng thời là học trò ưu tú của GS. André F. Cournand, người đoạt giải Nobel Y học và Sinh lý học năm 1956 với công trình khám phá phương pháp đặt catheter vào tim tạo bước đột phá trong chẩn đoán và điều trị các bệnh tim mạch, giúp cứu sống hàng triệu người trên toàn thế giới. GS. TSKH. BS Dương Quý Sỹ, thuộc thế hệ học trò thứ ba của GS. Cournand, đã không chỉ kế thừa mà còn phát triển những giá trị khoa học vượt thời đại, đóng góp vào sự tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý hô hấp và giấc ngủ. Ngoài ra, những sáng kiến của ông, như khẩu trang kháng khuẩn tẩm tinh dầu hay các sản phẩm ứng dụng trong phòng chống COVID-19, đã góp phần quan trọng vào chăm sóc và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Vai trò lãnh đạo và kết nối quốc tế

Hiện tại, GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ đang đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng tại Việt Nam và quốc tế, bao gồm:

• - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng
• - Ủy viên Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực, Phó Trưởng Tiểu ban Giáo dục nghề nghiệp.
• - Giáo sư tại Đại học Y khoa Penn State (Hoa Kỳ) - một trong những trường đại học danh tiếng nhất thế giới.
• - Chủ tịch Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam (VSSM), Phó Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam, Trưởng Ban Nghiên cứu - Đào tạo Hội Y học Giấc ngủ ASEAN & Asia.
• - Tổng biên tập nhiều tạp chí khoa học quốc tế như Tạp chí Mạch máu Nội - Ngoại khoa - JVMS, Tạp chí Thông khí Chức năng và Phổi - JFVP 
• - Đại diện Việt Nam tại các tổ chức khoa học lớn như Hội đồng Hô hấp Châu Âu (ERS), Hội đồng Hen Toàn cầu (GINA), và Bệnh Phổi Tắc nghẽn Mạn tính Toàn cầu (GOLD).

Những vai trò này không chỉ giúp ông thúc đẩy các dự án nghiên cứu tiên tiến mà còn góp phần tăng cường sự hội nhập của khoa học Việt Nam vào cộng đồng khoa học quốc tế.

Những giải thưởng danh giá

Ghi nhận những cống hiến xuất sắc của GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, ông đã nhận được nhiều giải thưởng cao quý từ Đảng, Nhà nước và các tổ chức quốc tế, trong đó có:

• - Huân chương Lao động hạng Nhì do Chủ tịch nước trao tặng.
• - Bằng khen đột xuất và Thư cảm ơn của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
• - Kỷ niệm chương Bảo vệ an ninh quốc gia do đồng chí Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an trao tặng (nay là Tổng bí thư Đảng CSVN khóa XIII, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam).
• - Cúp vàng UNESCO và danh hiệu “Nhà quản lý tiêu biểu Việt Nam - ASEAN năm 2020”.
• - Được vinh danh là một trong 70 nhân vật trí thức sáng tạo và cống hiến năm 2023 bởi Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam.

Một biểu tượng truyền cảm hứng

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ là hình mẫu về sự kiên trì, sáng tạo và cống hiến vì lợi ích cộng đồng. Việc được công nhận là thành viên Sigma Xi không chỉ là niềm tự hào cá nhân mà còn mở ra nhiều cơ hội kết nối quốc tế, tham gia các dự án nghiên cứu tiên tiến và đưa khoa học Việt Nam hội nhập sâu hơn vào cộng đồng toàn cầu.

Với những thành tựu và cống hiến không ngừng nghỉ, GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ đã và đang trở thành niềm cảm hứng cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng một nền khoa học và y học Việt Nam vững mạnh, sáng tạo, sẵn sàng đón nhận những cơ hội và thách thức trong thời đại mới.

--------------------------------------------------
Tác giả: TS. Nguyễn Duy Thái 
Trưởng VPĐD Hội Y học giấc ngủ tại Hà Nội.
Chủ tịch Liên Chi hội Dinh dưỡng - Y học giác ngủ Việt Nam.
Phó Chủ tịch Liên Chi hội Y học cổ truyền - Y học giác ngủ Việt Nam

Được đăng: 29 Tháng 9 2024

Lượt xem: 67

On September 25, 2024, Professor Sy Duong-Quy, MD, PhD, FCCP was honored to be officially elected as a member of Sigma Xi, the world’s largest and most prestigious scientific research honor society. Sigma Xi is a globally renowned multidisciplinary research organization that brings together leading scientists and engineers, with a long-standing history and reputation for promoting advanced scientific research.

Professor Sy Duong-Quy is an outstanding Vietnamese medical practitioner., particularly in the fields of respiratory pathology and sleep medicine. Through a series of remarkable scientific achievements, he has not only affirmed his role domestically but also elevated the status of Vietnamese medicine on the international stage. Recently, his official recognition as a member of Sigma Xi marked a significant milestone in his scientific career.

A Proud Milestone: Joining Sigma Xi

Becoming a member of Sigma Xi is not only a recognition of Prof. Sy Duong-Quy’s scientific accomplishments but also a testament to his contributions to the development of science and technology. Sigma Xi, with over 200 members who have been Nobel Prize laureates, is an organization reserved exclusively for individuals with outstanding research achievements and significant potential. This milestone is not just an individual honor for Prof. Sy Duong-Quy but also a step forward in affirming Vietnam’s position in the global scientific community.

Career Journey and Outstanding Contributions to Science

With more than 20 years of dedication to research and teaching, Prof. Sy Duong-Quy laid the foundation for the field of sleep medicine in Vietnam. He has published over 160 international research papers and achieved an H-index of 24 - an indication of the profound influence of his scientific contributions in the field of medicine.

As the first Vietnamese to graduate with a PhD in Science in France in the field of respiratory pathology, he was guided by Prof. Dinh Xuan Anh Tuan - an excellent student of Prof. Alain Lockhart, the world's leading scientist, and an excellent student of Prof. André F. Cournand, who won the Nobel Prize in Medicine and Physiology in 1956 for his discovery of the method of placing catheters in the heart, creating a breakthrough in the diagnosis and treatment of cardiovascular diseases, helping to save millions of lives worldwide. Prof. Sy Duong-Quy, a third-generation student of Prof. Cournand, has not only inherited but also developed timeless scientific values, contributing to the progress in the diagnosis and treatment of respiratory and sleep diseases. His innovations, such as antibacterial masks infused with essential oils and products for COVID-19 prevention, have made a substantial impact on public health.

Leadership and International Engagement

Currently, Prof. Sy Duong-Quy holds numerous significant roles both in Vietnam and internationally, including:

• - President of Lam Dong Medical College Council
• - Member of National Committee of Education and HRD - Vice-Chair of Vocational Education Committee.
• - Division of Pulmonary, Allergy and Critical Care Medicine. Penn State College of Medicine - USA
• - Former Resident and Practical Doctor of Bordeaux-Paris-Cochin Hospital, France
• - Member of GINA & GOLD Assembly and Advocacy
• - Past President of the Federation of SouthEast Asia of Sleep Medicine - FSSM
• - Chair of Scientific Research and Education Committee of FSSM
• - President of Vietnam Society of Sleep Medicine - VSSM
• - Vice President of Viet Nam Respiratory Society.- VNRS
• - Editor in Chief: Journal of Vascular Medicine & Surgery - JVMS
• - Editor in Chief: Journal of Functional Ventilation and Pulmonology - JFVP
• - Vietnam’s representative to major international organizations like the European Respiratory Society (ERS), the Global Initiative for Asthma (GINA), and the Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD).

These roles enable him to drive advanced research projects and further integrate Vietnamese science into the global scientific community.

Prestigious Awards

For his exceptional contributions, Prof. Sy Duong-Quy has received numerous prestigious accolades from the Vietnamese government and international organizations, including:

• - The Second-Class Labor Order awarded by the President of Vietnam.
• - Certificates of Excellence and Letters of Appreciation from the Prime Minister.
• - The National Security Medal awarded by Mr. To Lam - Minister of Public Security (now General Secretary of the 13th Communist Party of Vietnam).
• - UNESCO Gold Cup and the title of “Outstanding Manager of Vietnam-ASEAN 2020.”
• - Recognition as one of the 70 “Innovative and Dedication Figures” of 2023 by the Vietnam Union of UNESCO Associations.

An Inspirational Figure

Prof. Sy Duong-Quy epitomizes perseverance, creativity, and dedication to the greater good. His induction into Sigma Xi is not only a personal achievement but also an opportunity to strengthen international collaborations, advance innovative research projects, and deepen Vietnam’s integration into the global scientific community.

With his tireless contributions and achievements, Professor Sy Duong-Quy, MD, PhD, FCCP has become an inspiration for younger generations, playing a pivotal role in building a strong, innovative Vietnamese medical and scientific foundation that is prepared to embrace opportunities and challenges in the new era.

--------------------------------------------------
Author: Dr. Nguyen Duy Thai
Head of the Representative Office of the Vietnam Society of Sleep Medicine in Hanoi.
President of the Vietnam Association of Nutrition & Sleep Medicine.
Vice President of the Vietnam Association of Traditional Medicine And Sleep Medicine.

Được đăng: 14 Tháng 9 2024

Lượt xem: 318

"Làng Nủ Tôi Yêu" của GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ là một bài hát đầy cảm xúc, như một lời tri ân sâu sắc đến sự đoàn kết, tương thân tương ái của người dân làng Nủ, Lào Cai. Được viết trong bối cảnh làng Nủ vừa trải qua những tổn thất nặng nề do siêu bão số 3 gây ra, bài hát không chỉ là một bản nhạc mô tả về thiên nhiên và con người nơi đây mà còn là một lời kêu gọi khích lệ tinh thần vượt qua khó khăn.

Hỗ trợ khắc phục hậu quả lũ lụt tại Thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai

Click vào đây để nghe bài hát trực tuyến.

---------

Tác giả bài hát: GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ

Ủy viên Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực, Phó Trưởng Tiểu ban Giáo dục nghề nghiệp

Chủ tịch Hội Y học giấc ngủ Việt Nam

Được đăng: 11 Tháng 9 2024

Lượt xem: 630

Ngày 10/9/2024, tại , Bộ Y tế tổ chức Lễ trao tặng thiết bị theo dõi và chẩn đoán giấc ngủ, bao gồm máy đo đa ký hô hấp ApneaLink Air và máy đo giấc ngủ Frenz Brain Band; Lễ trao chứng nhận Sleep Lab đạt chuẩn của Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam (VSSM) và Liên đoàn Giấc ngủ Đông Nam Á (FSSM). Cùng với đó là sự kiện công bố thỏa thuận hợp tác (MOU) giữa Phòng khám Viện Kiểm định Quốc gia với Hội Y học giấc ngủ Việt Nam và Công ty Cổ phần Calapharco để phối hợp trển khai các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng về sức khỏe giấc ngủ, triển khai đào tạo - thực hành chuyên môn cán bộ y tế và các hoạt động khám chữa bệnh lý giấc ngủ; Lễ ký kết hợp đồng chuyên gia cao cấp với GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ làm cố vấn chuyên môn trong lĩnh vực y học giấc ngủ, hô hấp, miễn dịch dị ứng tại Phòng khám Viện Kiểm định Quốc gia. Đồng thời diễn ra hội thảo phát động chiến dịch tầm soát ngủ ngáy - ngưng thở khi ngủ cho bệnh nhân nguy cơ cao (tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa, tiểu đường, hô hấp, đột ngụy...) tại Hà Nội nhằm  cập nhật kiến thức và thực hành chẩn đoán, điều trị hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA) và chuyên đề ứng dụng dinh dưỡng trong điều trị rối loạn giấc ngủ ở trẻ em.

Có thể nói Lễ trao tặng thiết bị theo dõi chẩn đoán giấc ngủ và chứng nhận Sleep Lab đạt chuẩn, cùng với các hoạt động ký kết hợp tác, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển y học giấc ngủ tại Việt Nam. Sự kiện này không chỉ đánh dấu bước tiến về công nghệ và tiêu chuẩn y tế mà còn là cơ hội để nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sức khỏe con người.

Trước hết, việc trao tặng các thiết bị như máy đo đa ký hô hấp ApneaLink Air và máy đo giấc ngủ Frenz Brain Band của GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ giúp phòng khám đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia nâng cao khả năng chẩn đoán và điều trị các bệnh lý rối loạn giấc ngủ. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với các bệnh nhân mắc các chứng như ngủ ngáy - ngưng thở khi ngủ, từ đó giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Những thiết bị tiên tiến, hiện đại này là công cụ hỗ trợ các chuyên gia y tế trong việc theo dõi và đánh giá chính xác hơn về tình trạng sức khỏe giấc ngủ của bệnh nhân, đặc biệt là những người có nguy cơ cao.

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, Chủ tịch Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam trao tặng thiết bị cho TS.BS Đoàn Hữu Thiển, Viện trưởng Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế

Bên cạnh đó, việc trao chứng nhận Sleep Lab đạt chuẩn của Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam (VSSM) và Liên đoàn Giấc ngủ Đông Nam Á (FSSM) cho Phòng khám đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia là một bước ngoặt quan trọng. Nó thể hiện sự cam kết của các đơn vị y tế trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, từ đó góp phần nâng cao uy tín và chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh liên quan đến giấc ngủ tại Việt Nam. Việc đạt chứng nhận này có ý nghĩa lớn đối với Phòng khám của Viện, không chỉ đảm bảo rằng Phòng khám đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về kỹ thuật và chuyên môn trong lĩnh vực y học giấc ngủ mà còn mà còn mở ra các cơ hội hợp tác, phát triển và nâng cao năng lực chuyên môn trong lĩnh vực y học giấc ngủ, khẳng định vai trò của Việt Nam trên bản đồ y học giấc ngủ trong khu vực và quốc tế.

GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ trao tặng chứng nhận Sleeplab đạt chuẩn VSSM & FSSM cho BSCKII. Ngô Phi Phương, Phó Viện trưởng Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế

Sự kiện công bố ký kết thỏa thuận hợp tác (MOU) giữa Viện Kiểm định Quốc gia với Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam và Công ty Cổ phần Calapharco cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc triển khai các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng về sức khỏe giấc ngủ. Qua sự hợp tác này, các bên sẽ cùng nhau tổ chức các chương trình đào tạo, thực hành chuyên môn cho cán bộ y tế, cũng như các hoạt động khám và điều trị bệnh lý giấc ngủ. Điều này không chỉ cải thiện chất lượng dịch vụ y tế mà còn góp phần phổ biến thông tin về tầm quan trọng của giấc ngủ đến với cộng đồng, đặc biệt là những người có nguy cơ mắc các bệnh mãn tính liên quan đến giấc ngủ.

TS.BS Đoàn Hữu Thiển trao MOU và hợp đồng chuyên gia cao cấp của Phòng khám đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia cho GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ

Trong đó, việc ký kết hợp đồng chuyên gia cao cấp với GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ làm cố vấn chuyên môn trong các lĩnh vực y học giấc ngủ, hô hấp, và miễn dịch dị ứng là một sự kiện đặc biệt quan trọng. GS. Dương Quý Sỹ là một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này tại Việt Nam cũng như quốc tế. Sự tham gia của Giáo sư sẽ góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh lý giấc ngủ tại Phòng khám đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia, mở rộng các hoạt động khám sàng lọc miễn phí, hỗ trợ những bệnh nhân nghèo và các đối tượng yếu thế trong xã hội, từ đó đẩy mạnh phát triển lĩnh vực y học giấc ngủ.

Lãnh đạo Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế trao Thư cảm ơn và tặng hoa cho GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ

Cuối cùng, sự kiện phát động chiến dịch tầm soát ngủ ngáy - ngưng thở khi ngủ cho bệnh nhân có nguy cơ cao là một hoạt động vô cùng ý nghĩa và cấp thiết. Những bệnh nhân mắc các bệnh lý mãn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, hô hấp, và đột quỵ có nguy cơ cao gặp phải các vấn đề giấc ngủ nghiêm trọng. Việc tầm soát và chẩn đoán sớm giúp phòng ngừa những hậu quả đáng tiếc và cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân. Đồng thời, hoạt động này còn giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc chăm sóc sức khỏe giấc ngủ, từ đó cải thiện sức khỏe cộng đồng. Trong bối cảnh rối loạn giấc ngủ ngày càng trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng, Phòng khám Đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia sẽ không ngừng cải tiến và đầu tư vào công nghệ chẩn đoán hiện đại, cùng với các chiến dịch tầm soát miễn phí, sẽ góp phần tích cực vào việc cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe của người dân.

 TS. Nguyễn Duy Thái, Phụ trách Sleeplab Phòng khám đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia báo cáo phát động Chiến dịch tầm soát OSA miễn phí cho Bệnh nhân nguy cơ cao

Nhìn chung, lễ trao tặng thiết bị, trao chứng nhận Sleep Lab đạt chuẩn, công bố các thỏa thuận hợp tác và phát động chiến dịch tầm soát bệnh lý giấc ngủ đều mang lại ý nghĩa lớn đối với sự phát triển của ngành y học giấc ngủ tại Việt Nam. Những hoạt động này không chỉ thể hiện sự cam kết trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe giấc ngủ mà còn khẳng định tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sức khỏe toàn diện của mỗi cá nhân và cộng đồng.

--------------------------------------
Tác giả: TS. Nguyễn Duy Thái

Phó Chủ tịch Liên Chi Hội Y học cổ truyền - Y học giấc ngủ Việt Nam,
Phụ trách Sleeplab - Phòng khám đa khoa Viện Kiểm định Quốc gia.

(Nguồn: Website Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm Y tế, Bộ Y tế) 

Được đăng: 10 Tháng 9 2024

Lượt xem: 224

Vào ngày 10/9, tại Bệnh viện 19-8, Bộ Công an đã diễn ra hội thảo khoa học với chủ đề "Cập nhật kiến thức và thực hành chẩn đoán, điều trị hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ". Sự kiện nhằm mục tiêu nâng cao kiến thức cho đội ngũ y bác sĩ về hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA), một rối loạn giấc ngủ phổ biến với nhiều nguy cơ tiềm ẩn.

OSA là một tình trạng trong đó đường thở bị tắc nghẽn nhiều lần trong lúc ngủ, gây ra các đợt ngưng thở tạm thời. Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng này có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ và đái tháo đường. Ngoài ra, OSA còn có mối liên hệ mật thiết với bệnh béo phì, làm suy giảm chất lượng cuộc sống, gia tăng nguy cơ tai nạn giao thông, giảm hiệu suất làm việc và là yếu tố nguy cơ cho nhiều bệnh lý khác như bệnh chuyển hóa và ung thư.

Tại hội thảo, GS.TSKH.BS Dương Quý Sỹ, chuyên gia hàng đầu về y học giấc ngủ tại Việt Nam, đã trình bày những kiến thức cập nhật và thực tiễn trong việc chẩn đoán, điều trị OSA. Những thông tin này giúp các bác sĩ có cái nhìn toàn diện hơn, từ đó nâng cao hiệu quả trong việc chăm sóc và điều trị cho bệnh nhân mắc hội chứng này.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Đại tá, PGS.TS Hoàng Thanh Tuyền, Giám đốc Bệnh viện 19-8, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao tay nghề cho các y bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị OSA. Ông cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các đối tác, đặc biệt là Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam, để cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe cho cán bộ chiến sĩ và nhân dân.

Triệu chứng ban đầu của OSA có thể được nhận biết qua tình trạng ngáy lớn và nghẹt thở khi ngủ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, OSA có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là yếu tố then chốt giúp phòng ngừa những biến chứng nghiêm trọng này.

-------------------------------

Tác giá: TS. Nguyễn Duy Thái
Phó Chủ tịch Liên Chi hội Y học cổ truyền - Y học giấc ngủ Việt Nam

(trích lược bài đăng theo link báo Công an nhân dân online: https://cand.com.vn/Hoat-dong-LL-CAND/benh-vien-19-8-thuc-hanh-chan-doan-dieu-tri-som-hoi-chung-ngung-tho-de-cuu-nguoi-benh-i743462/) 

Được đăng: 03 Tháng 9 2024

Lượt xem: 621

RỐI LOẠN GIẤC NGỦ Ở NGƯỜI BÉO PHÌ

GS.TSKH. Dương Quý Sỹ (1), TS. Nguyễn Duy Thái (2), TS. Nguyễn Thanh Danh (3), PGS.TS. Phạm Ngọc Khái (4)

(1): Chủ tịch Hội Y học Giấc ngủ Việt Nam. Nguyên Chủ tịch Liên đoàn Y học Giấc ngủ ASEAN

(2): Trưởng Phòng khám Y học Giấc ngủ. Viện Kiểm Định Quốc Gia Vắcxin & Sinh phẩm Y Tế - Bộ Y tế

(3): Chủ tịch HĐKH, Viện Nghiên cứu Dinh dưỡng. TP Hồ Chí Minh

(4): Chủ tịch Hội Dinh Dưỡng Việt Nam

Abstract

Sleep disorders are very common in people with obesity, forming a complex interaction that negatively affects both sleep quality and overall health. The most common sleep disorder associated with obesity is obstructive sleep apnea (OSA), characterized by repeated episodes of upper airway obstruction during sleep. OSA significantly increases the risk of cardiovascular disease, hypertension, and metabolic disorders. Another sleep disorder related to obesity is obesity hypoventilation syndrome (OHS), where the combination of excess weight and reduced lung volumes leads to chronic hypoventilation, especially during sleep. OHS often coexists with OSA, exacerbating respiratory dysfunction, adversely affecting sleep quality, and leading to more severe health complications.

Insomnia is also very common in people with obesity, due to factors such as metabolic and hormonal imbalances, chronic low-grade inflammation, and psychological stress. The relationship between obesity and sleep disorders is bidirectional. Poor sleep quality can lead to weight gain by affecting appetite-regulating hormones and increasing food intake, creating a pathological cycle that worsens both conditions. Treatment methods for sleep disorders in obese individuals include weight management, continuous positive airway pressure (CPAP) therapy for OSA, and lifestyle changes to improve sleep hygiene and overall health.

Keywords: Obesity; sleep disorders; OSA; OHS; insomnia; sleep hygiene.

 Tóm tắt

Rối loạn giấc ngủ rất phổ biến ở những người béo phì, hình thành một mối tương tác phức tạp ảnh hưởng tiêu cực đến cả chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất liên quan đến béo phì là ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA), được đặc trưng bởi các đợt tắc nghẽn đường thở trên lặp đi lặp lại trong khi ngủ. OSA làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa. Một rối loạn giấc ngủ khác liên quan đến béo phì là hội chứng giảm thông khí do béo phì (OHS), trong đó sự kết hợp giữa trọng lượng dư thừa và thể tích phổi giảm dẫn đến tình trạng giảm thông khí mãn tính, đặc biệt là trong khi ngủ. OHS thường tồn tại đồng thời với OSA, làm trầm trọng thêm rối loạn chức năng hô hấp, ảnh hưởng xấu đến chất lượng giấc ngủ và dẫn đến các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Mất ngủ cũng rất phổ biến ở người béo phì, do các yếu tố như rối loạn chuyển hóa và hormone, viêm mãn tính mức độ thấp và căng thẳng tâm lý. Mối quan hệ giữa béo phì và rối loạn giấc ngủ là hai chiều. Chất lượng giấc ngủ kém có thể dẫn đến tăng cân bằng cách ảnh hưởng đến các hormone điều chỉnh sự thèm ăn và tăng lượng thức ăn, tạo ra một vòng xoắn bệnh lý làm trầm trọng thêm cả hai tình trạng này. Các phương pháp điều trị rối loạn giấc ngủ ở người béo phì bao gồm kiểm soát cân nặng, liệu pháp áp lực đường thở dương liên tục (CPAP) cho OSA và thay đổi lối sống để cải thiện vệ sinh giấc ngủ và sức khỏe chung.

Từ khóa: Béo phì; rối loạn giấc ngủ; OSA; OHS; mất ngủ; vệ sinh giấc ngủ.

1. Mở đầu

Béo phì là một đại dịch toàn cầu và đã được coi là yếu tố nguy cơ cho nhiều bệnh lý và tử vong do mọi nguyên nhân. Tỷ lệ béo phì trên toàn thế giới đã tăng từ 30,5% lên 42,4% trong giai đoạn 1999–2000 đến 2017–2018. Song song với sự gia tăng này, thời gian ngủ tự báo cáo cũng giảm xuống ở cả người lớn và trẻ em mặc dù có bằng chứng về báo cáo giấc ngủ khách quan cho thấy kết quả trái ngược. Đối với béo phì, giảm thời gian ngủ đã được quy kết với nguy cơ cao hơn về bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường, và tử vong chung. Béo phì và giấc ngủ kém thường liên quan đến việc tăng nguy cơ rối loạn tâm thần, đặc biệt là trầm cảm.

Do vậy, rối loạn giấc ngủ là một vấn đề sức khỏe thường gặp ở những người bị béo phì, góp phần tạo ra một chuỗi vấn đề bệnh lý phức tạp có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất liên quan đến béo phì là hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA: obstructive sleep apnea), hội chứng giảm thông khí do béo phì (OHS: obesity hypoventilation syndrome), và các rối loạn giấc ngủ khác như mất ngủ, hội chứng chân không yên (RLS: restless leg syndrome), và các rối loạn cận giấc ngủ khác (parasomnia) cũng thường gặp.

2. Dịch tễ học

2.1. Tỷ lệ mắc rối loạn giấc ngủ ớ người béo phì

Rối loạn giấc ngủ phổ biến nhiều hơn ở những người béo phì; khoảng 50-70% người béo phì bị OSA. Tỷ lệ mắc OSA tăng theo mức độ béo phì, đặc biệt là ở những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) lớn hơn 30 kg/m². Các rối loạn giấc ngủ khác như hội chứng giảm thông khí do béo phì (OHS) và mất ngủ chiếm tần suất cao và cần chú ý trong dân số này.

Ngược lại, trong mối quan hệ hai chiều giữa rối loạn giấc ngủ với béo phì, các kết quả nghiên cứu xác nhận rằng tương tự như ở người lớn, trẻ em có thời gian ngủ ngắn (thiếu ngủ) là yếu tố dự đoán theo thời gian của tăng cân hoặc chỉ số khối cơ thể (BMI) cao hơn ở tuổi vị thành niên. Do vậy, thiếu ngủ hay thời gian ngủ ngắn làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ em. Kết quả nghiên cứu phân tích tổng quan hệ thống, cho thấy rằng ở mọi lứa tuổi, những người ngủ ít hơn có nguy cơ bị thừa cân/béo phì cao gấp đôi so với những người ngủ nhiều hơn; tuy nhiên chưa có bằng chứng cho thấy mối liên quan giữa béo phì và ngủ nhiều.

2.2. Các yếu tố nguy cơ

Nguy cơ phát triển các rối loạn giấc ngủ tăng lên khi BMI cao hơn, béo phì trung tâm (mỡ thừa quanh vùng bụng), và các tình trạng bệnh kèm theo khác như tăng huyết áp, tiểu đường tuýp 2, và hội chứng chuyển hóa.

Ngoài ra các yếu tố nguy cơ khác gây rối loạn giấc ngủ ở người béo phì còn phụ thuộc vào tuổi, giới, thói quen sinh hoạt, nhận thức về vệ sinh giấc ngủ, và việc dùng các loại thuốc đi kèm trong điều trị béo phì hoặc các bệnh đồng mắc.

3. Sinh bệnh học rối loạn giấc ngủ ở người béo phì

3.1. Hội chứng ngưng thở khi ngủ (OSA)

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA) là một rối loạn giấc ngủ phổ biến ở những người bị béo phì, và sự phát triển của OSA liên quan chặt chẽ đến trọng lượng cơ thể. Các cơ chế chính mà béo phì góp phần gây ra OSA do bởi tắc nghẽn đường thở trên do tích tụ mỡ trong các mô xung quanh đường thở trên, bao gồm lưỡi, vòm khẩu cái mềm và thành họng, dẫn đến hẹp đường thở; lượng mỡ thừa tích tụ làm cho đường thở trên dễ bị sụp đổ trong khi ngủ, đặc biệt là khi các cơ hỗ trợ duy trì trương lực đường thở ở trạng thái giấc ngủ sâu (giấc ngủ REM); dẫn đến việc tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ đường thở, gây ra các cơn ngưng thở (apnea) hoặc giảm thở (hypopnea) lặp đi lặp lại trong giấc ngủ, dẫn đến tình trạng thiếu oxy máu gián đoạn (intermittent hypoxia) và giấc ngủ bị phân mảnh (sleep fragmentation).

Ngoài ra giảm dung tích cặn chức năng (FRC) ở người bị béo phì cũng làm tăng nguy cơ bị OSA do bởi béo phì dẫn đến giảm thể tích phổi, bao gồm cả việc giảm dung tích cặn chức năng, góp phần làm giảm đường kính của đường thở trên và dễ bị xẹp hơn khi ngủ (cơ chế kháng trở Starling); lượng mỡ thừa quanh bụng và cấu trúc lồng ngực có thể làm giảm độ đàn hồi của phổi, làm giảm thể tích phổi và làm trầm trọng thêm xu hướng sụp đổ (xẹp) đường thở khi ngủ. Các cơ chế sinh bệnh này kết hợp với nhau giải thích tại sao những người béo phì có nguy cơ bị OSA cao hơn và tại sao giảm cân thường là một thành phần quan trọng trong quản lý và điều trị rối loạn thở khi ngủ như OSA.

Hậu quả sinh bệnh học của chồng lấp béo phì – OSA, là béo phì gây ra các cơn ngưng thở lặp đi lặp lại dẫn đến các lần thức giấc thường xuyên trong đêm, gián đoạn cấu trúc giấc ngủ bình thường và góp phần vào tình trạng buồn ngủ quá mức ban ngày, đây là đặc trưng của OSA; giấc ngủ bị phân mảnh cũng có thể góp phần làm tăng cân, tạo ra một vòng xoắn bệnh lý.

3.2. Hội chứng giảm thông khí do béo phì (OHS)

OHS đặc trưng bởi tình trạng giảm thông khí mãn tính lúc thức và khi ngủ, dẫn đến tăng CO2 máu và giảm oxy máu. Điều này xảy ra do sự kết hợp của các yếu tố như giảm độ đàn hồi của phổi, tăng công hô hấp, và suy giảm chức năng điều hòa hô hấp của hệ thần kinh trung ương và vai trò của các hóa cảm thụ quan.

Ở người béo phì, lượng mỡ dư thừa ở thành ngực, bụng và xung quanh cấu trúc phổi làm giảm độ đàn hồi chung của hệ hô hấp; điều này khiến phổi khó căng giãn, dẫn đến giảm thể tích phổi, bao gồm cả việc giảm thể tích khí lưu thông, giảm FRC góp phần gây ra tình trạng giảm thông khí phế nang, đi kèm với thở nông do hạn chế khả năng di chuyển của cơ hoành ở người béo phì vòng bụng lớn. Ngoài ra, ở người bị OHS, đáp ứng của trung khu hô hấp với nồng độ CO2 cao (tăng thán khí) và mức độ O2 thấp (giảm oxy máu) có thể bị suy giảm; điều này dẫn đến giảm kích thích hô hấp gây ra tình trạng giảm thông khí. Ở người béo phì bị OHS, tiếp xúc kéo dài với mức CO2 cao có thể làm mất nhạy cảm các trung tâm hô hấp của não bộ đối với tình trạng tăng CO2 máu. Bên cạnh đó, béo phì liên quan đến việc tăng mức leptin, một hormone do các tế bào mỡ sản xuất có tác dụng kích thích hô hấp. Tuy nhiên, trong OHS, thường có tình trạng kháng leptin, góp phần thêm vào tình trạng giảm thông khí khi ngủ và lúc thức.

3.3. Mất ngủ và các rối loạn giấc ngủ khác

Béo phì cũng liên quan đến việc tăng nguy cơ mất ngủ, hội chứng chân không yên (RLS), và các rối loạn cận giấc ngủ khác, có thể do các yếu tố như viêm mạn tính, rối loạn chuyển hóa, và tác động tâm lý của béo phì. Cơ chế gây mất ngủ ở người béo phì là đa yếu tố, liên quan đến sự tương tác phức tạp của các yếu tố sinh lý, tâm lý và hành vi.

Béo phì thường liên quan đến sự mất cân bằng các hormone điều chỉnh cảm giác thèm ăn và cân bằng năng lượng, như leptin và ghrelin. Leptin, hormone giúp ức chế cảm giác thèm ăn, thường tăng cao ở người béo phì nhưng có thể không hoạt động hiệu quả do tình trạng kháng leptin. Ghrelin, hormone kích thích cảm giác thèm ăn, cũng có thể bị rối loạn. Những mất cân bằng hormone này có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ bằng cách tăng cảm giác đói và làm rối loạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ. Ngoài ra, béo phì có liên quan mật thiết đến kháng insulin và bệnh tiểu đường type 2; mức đường huyết tăng cao có thể gây ra đi tiểu nhiều và khát nước vào ban đêm, dẫn đến gián đoạn giấc ngủ; kháng insulin cũng có thể liên quan đến chất lượng giấc ngủ kém và khó khăn trong việc bắt đầu giấc ngủ (tiềm thời giấc ngủ - sleep latency).

Béo phì thường kèm với tình trạng viêm mạn tính mức độ thấp, đặc trưng bởi mức cao của các cytokine viêm như TNF-alpha, IL-6 và CRP. Những cytokine này có thể ảnh hưởng đến việc điều chỉnh giấc ngủ bằng cách tác động lên hệ thần kinh trung ương, có khả năng dẫn đến tăng tiềm thời giấc ngủ, tăng số lần thức giấc và vi thức giấc (micro- arousal) góp phần gây mất ngủ. Thêm vào đó, sự hiện diện của mô mỡ dư thừa trong cơ thể người bị béo phì sản sinh ra các gốc oxy hóa (ROS: radical oxygen species), dẫn đến stress oxít hóa; làm suy giảm chức năng của các tế bào thần kinh và góp phần gây rối loạn cấu trúc giấc ngủ, làm cho việc đạt được giấc ngủ sâu trở nên khó khăn hơn ở người béo phì.

Béo phì thường liên quan đến căng thẳng tâm lý, lo lắng và trầm cảm. Những vấn đề sức khỏe tâm thần này có thể làm trầm trọng thêm chứng mất ngủ bằng cách tăng cường tình trạng cảnh tỉnh, khiến việc vào giấc ngủ hoặc duy trì giấc ngủ trở nên khó khăn. Sự đồng mắc các bệnh lý liên quan đến béo phì và lo ngại về hình ảnh cơ thể cũng có thể góp phần gây rối loạn giấc ngủ. Do vậy người bị béo phì thường bị trầm cảm và là một yếu tố nguy cơ gây mất ngủ; sự tương tác giữa béo phì, trầm cảm và mất ngủ có thể tạo ra một vòng xoắn bệnh lý, trong đó mỗi tình trạng này làm trầm trọng hơn tình trạng còn lại.

Sau cùng là béo phì có thể làm gián đoạn việc sản xuất và tiết melatonin bình thường, melatonine là hormone điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ - thức; giảm mức melatonin có thể làm suy giảm khả năng đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ sâu trong đêm. Thiếu hoạt động thể chất, phổ biến ở người béo phì, có thể giảm chất lượng giấc ngủ và tăng nguy cơ mất ngủ. Béo phì thường liên quan đến các thói quen ngủ kém, chẳng hạn như lịch ngủ không đều đặn, thời gian sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ quá nhiều và chế độ ăn uống không tốt, tất cả những điều này đều có thể góp phần vào sự hình thành của bệnh mất ngủ.

4. Đặc điểm lâm sàng và chẩn đoán rối loạn giấc ngủ ở người béo phì

4.1. Triệu chứng lâm sàng

Các triệu chứng phổ biến của OSA bao gồm ngáy to, ngưng thở khi ngủ (quan sát thấy ngừng thở), buồn ngủ ban ngày quá mức, đau đầu vào buổi sáng, và khó tập trung.

Bệnh nhân cũng có thể trải qua tình trạng nghẹt thở hoặc thở gấp vào ban đêm, giấc ngủ không yên, và thức giấc nhiều lần.

Đặc điểm lâm sàng của OHS bao gồm buồn ngủ ban ngày quá mức, mệt mỏi, đau đầu vào buổi sáng, khó thở, và các dấu hiệu của suy tim phải. Bệnh nhân cũng có thể gặp khó khăn khi ngủ trong tư thế nằm ngửa do tình trạng giảm oxy máu trở nên trầm trọng hơn.

Những người béo phì có thể gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ, duy trì giấc ngủ, hoặc thức dậy quá sớm (mất ngủ theo tiêu chuẩn của ICSD-3), cũng như cảm giác khó chịu ở chân di chuyển chân liên tục (RLS), đặc biệt là vào ban đêm.

4.2. Chẩn Đoán

Đo đa ký giấc ngủ (Polysomnography)

PSG là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán các rối loạn giấc ngủ như OSA và OHS; đây là kỹ thuật đo giấc ngủ qua đêm. Thăm dò này ghi lại các thông số sinh lý trong giấc ngủ, bao gồm nỗ lực hô hấp, luồng không khí, độ bão hòa oxy, nhịp tim, chỉ số ngưng thở - giảm thở (AHI), SpO2, cử động chi bất thường, và điện não đồ khi ngủ (miên đồ). Nếu không có PSG, có thể chẩn đoán OSA và OHI qua đa ký hô hấp và triệu chứng lâm sàng.

Hỏi tiền sử bệnh và khám lâm sàng kỹ lưỡng là cần thiết để chẩn đoán các rối loạn giấc ngủ. Các bảng câu hỏi như Thang đo Buồn Ngủ Ban Ngày Epworth (ESS: Epworth Sleepiness Scale) có thể giúp đánh giá mức độ buồn ngủ ban ngày (8 câu hỏi cho 24 điểm); các bộ câu hỏi về STOP-BANG, PSQ, chất lượng giấc ngủ, thang điểm trầm cảm, và các thăm dò về cảnh tỉnh ban ngày (MWT), đa tiềm thời giấcc ngủ (MSLT) có thể được sử dụng để đánh giá rối loạn giấc ngủ ở người béo phì.

Đối với OHS, phân tích khí máu động mạch có thể được sử dụng để đánh giá nồng độ CO2 và oxy, đặc biệt là vào ban ngày; hoặc có thể theo dõi CO2 không xâm lấn qua da (Tcp CO2) hay qua hơi thở về đêm (Tet CO2).

5. Điều Trị

5.1. Can thiệp thay đổi lối sống

Giảm cân thông qua thay đổi chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, vệ sinh giấc ngủ và liệu pháp hành vi là nền tảng trong việc quản lý các rối loạn giấc ngủ ở người béo phì. Ngay cả việc giảm cân nhỏ cũng có thể cải thiện các triệu chứng của OSA và giảm mức độ nghiêm trọng của OHS. Việc giảm cân cũng có thể được thực hiện thông qua các phác đồ điều trị giảm cân hiện nay bằng nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật.

Đối với những bệnh nhân béo phì nặng, phẫu thuật giảm cân (ví dụ: phẫu thuật nối tắt dạ dày, cắt bỏ dạ dày) có thể được xem xét. Điều này có thể dẫn đến giảm cân đáng kể và cải thiện hoặc giải quyết các rối loạn giấc ngủ như OSA và các rối loạn khác.

5.2. Liệu pháp thở máy áp lực dương liên tục (CPAP)

CPAP là phương pháp điều trị hàng đầu cho OSA; hoạt động theo nguyên lý cung cấp một dòng khí liên tục qua mặt nạ để giữ cho đường thở mở trong lúc ngủ. CPAP cũng được sử dụng trong việc điều trị OHS để ngăn ngừa giảm thông khí vào ban đêm. Tuy nhiên, trong OHS, liệu pháp áp lực dương hai mức (BiPAP) có thể được ưa chuộng hơn CPAP, vì nó cung cấp hai mức áp lực để hỗ trợ cả khi hít vào và thở ra.

5.3. Điều trị khác

Thuốc có thể được sử dụng để điều trị các tình trạng kèm theo như mất ngủ, RLS, hoặc các rối loạn khác, nhưng thường không phải là lựa chọn điều trị đầu tiên cho OSA hoặc OHS.

Phòng ngừa béo phì thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất đều đặn là chiến lược hiệu quả nhất để giảm nguy cơ phát triển các rối loạn giấc ngủ.

Khuyến khích thực hành vệ sinh giấc ngủ tốt, như duy trì lịch trình giấc ngủ đều đặn, tránh caffeine và ăn uống nặng trước khi đi ngủ, và tạo ra môi trường ngủ thích hợp, có thể giúp ngăn ngừa mất ngủ và cải thiện chất lượng giấc ngủ tổng thể.

Sàng lọc sớm các rối loạn giấc ngủ ở những người có nguy cơ (những người béo phì, hội chứng chuyển hóa) cho phép can thiệp kịp thời và có thể ngăn ngừa sự tiến triển của các tình trạng như OSA và OHS.

Các liệu pháp điều trị mất ngủ không dùng thuốc ở người béo phì cần được khuyến khích như y học cổ truyền, dưỡng sinh, thiền, âm học liệu pháp.

 6. Kết Luận

Rối loạn giấc ngủ rất phổ biến ở những người béo phì, góp phần làm xấu đi tình trạng sức khỏe kém. Chẩn đoán sớm và cách tiếp cận điều trị đa dạng, bao gồm thay đổi lối sống, liệu pháp CPAP, và đôi khi phẫu thuật, là cần thiết trong việc quản lý các rối loạn giấc ngủ ở người bị béo phì. Các chiến lược phòng ngừa tập trung vào quản lý cân nặng và thực hành giấc ngủ lành mạnh là chìa khóa để giảm gánh nặng của rối loạn giấc ngủ trong dân số đặc thù này.

Tài liệu tham khảo

1. Bosy-Westphal, A., & Müller, M. J. (2022). Obesity and sleep disorders: Focus on Obstructive Sleep Apnea (OSA). Nutrients, 14(6), 1234. DOI: 10.3390/nu14061234.

2. Reutrakul, S., & Thakkinstian, A. (2022). Short sleep duration and its association with obesity in young adults: A systematic review and meta-analysis. Sleep Medicine, 91, 101-108. DOI: 10.1016/j.sleep.2022.06.017.

3. St-Onge, M. P., & Shechter, A. (2022). Obesity and sleep disorders: An update. Progress in Cardiovascular Diseases, 69, 61-66. DOI: 10.1016/j.pcad.2022.04.004.

4. Fatima, Y., & Doi, S. A. (2023). Sleep duration and obesity: A systematic review and meta-analysis. Obesity Reviews, 24(1), e13451. DOI: 10.1111/obr.13451.

5. Gharibeh, T., & Mehra, R. (2021). Obesity hypoventilation syndrome: Management challenges. Journal of Clinical Sleep Medicine, 17(11), 2305-2312. DOI: 10.5664/jcsm.9584.

6. Crane, J. D., & McClain, J. J. (2023). Mechanisms linking obesity and sleep apnea: A focus on adipose tissue inflammation. Sleep Medicine Reviews, 67, 101710. DOI: 10.1016/j.smrv.2022.101710.

7. Smith, S. S., & Chowdhury, E. K. (2022). Sleep duration, quality, and obesity in adults: A systematic review and meta-analysis. Sleep Medicine, 94, 153-161. DOI: 10.1016/j.sleep.2022.08.014.

8. Depner, C. M., & St-Onge, M. P. (2021). Metabolic consequences of sleep- disordered breathing and chronic sleep loss. Current Diabetes Reports, 21(2), 9. DOI: 10.1007/s11892-020-01364-1.

 9. Peppard, P. E., & Young, T. (2022). Epidemiology of sleep apnea and obesity: Understanding the global burden. Chest, 161(6), 1756-1764. DOI: 10.1016/j.chest.2022.01.011.

10. Simpson, L., & Chai-Coetzer, C. L. (2022). Treatment of obesity hypoventilation syndrome: Current approaches and new developments. Journal of Thoracic Disease, 14

Được đăng: 30 Tháng 7 2024

Lượt xem: 393